Sual ve Cevab

Mesâfe koymalı, ama mudara etmelidir. Onlarla münâkaşa edilmez. Şeyh Sa’dî Şirâzî hazretlerinin, (Dostlara doğru söylemeli, düşmanlara mudara etmelidir) sözü var. Bu öyle bir zamandır.

Onların dediği mantığa göre hareket edecek olursak, önceden böyle imamlar, kayyımlar, müftüler de yoktu. Medine-i münevverede, Mekke-i mükerremede yoktu. O zaman kaldıralım, bunlar sonradan çıktı. Bu nasıl anlayız, ne biçim mantıktır?

Bunu söyleyen art niyetlidir. Din adamı şeklinde, dini bozmaya çalışıyordur. Mutlak müctehid olarak bilinen hiçbir zat, (Ben mezheb kuruyorum) demedi. Dört mezheb imamı bize sağlam nakil yapmışlardır.

Yok. Tabiî ki edilir.

Hem o zulmetmekden kurtuldu, hem de insanlar zulmünden kurtuldu. Câizdir, buyuruluyor. Hatta böyle bir zâlimin ölümü üzerine söylenmiş:

(Ne etti kendi rahat, ne âleme verdi huzur.
Yıkıldı gitti cihândan, dayansın ehl-i kubur!)

Hatta hayattayken o zâlimin ölümünü istemek, insanların onun zulmünden kurtulmasını istemek, [bu, baba da olmuş olsa] böyle bir kimsenin ölümünü talep etmek câizdir. Bir de, kendine zulmedenler var. Yanî namâz kılmıyor, ibâdetlerini yerine getirmiyor. Bu, kendine zulmediyor. Esas kitâplarda anlatılan zulüm, bu birincisidir.

Olabilir.

Değildir. Yatarken sağ veyâ sol tarafa dönülebilir. Yüzüstü yatmak hakkında, zâlimlerin yatış şekli ifâdesi geçiyor. Men edilmiştir. Bir kimsenin sırtında yaralar varsa, sırtüstü yatamıyorsa, bu kimse o zamân yüzükoyun yatabilir. Normalde yüzükoyun yatması câiz değildir.